Rewitalizacja

arch. UMP, wizualizacja Studio ADS

W 2017 r. został uchwalony “Gminny Program Rewitalizacji dla Miasta Poznania”.

Gminny Program Rewitalizacji dla Miasta Poznania

W 2017 r. Rada Miasta Poznania podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Rewitalizacji dla Miasta Poznania” (GPR) (Uchwała nr LVI/1021/VII/2017 Rady Miasta Poznania z dnia 7 listopada 2017 r.), który określa kierunki działań rewitalizacyjnych i umożliwia aplikowanie o środki unijne. Opracowanie Programu poprzedziło wiele działań, na które składały się m.in. spotkania z radami i zarządami osiedli, przeprowadzenie naboru projektów zewnętrznych, opracowanie prognozy oddziaływania na środowisko, przeprowadzenie konsultacji społecznych.

Program ten został opracowany w oparciu o przepisy ustawy o rewitalizacji, a jednocześnie o wymogi zawarte w Wytycznych Ministerstwa Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, co umożliwia staranie się o pozyskanie środków na działania rewitalizacyjne z funduszy europejskich, tj. Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.

Program jest kontynuacją poprzednich edycji Miejskiego Programu Rewitalizacji i zawiera 14 planowanych przedsięwzięć grupujących 95 projektów rewitalizacyjnych, zlokalizowanych głównie w Śródmieściu Poznania oraz incydentalnie, na terenach bezpośrednio do niego przyległych. Po wdrożeniu GPR, obszar Śródmieścia ma stać się obszarem równomiernie rozwiniętym, kształtowanym przez silne społeczeństwo obywatelskie, stanowiącym najlepsze miejsce do zamieszkania, pracy, nauki, prowadzenia działalności gospodarczej, rozwoju kultury oraz wypoczynku.

Głównymi celami strategicznymi są:

• zatrzymanie procesu depopulacji
• wzmocnienie aktywności gospodarczych (szczególnie handlowo-usługowych) kulturalnych i społecznych
• przywrócenie ciągłości struktur urbanistycznych i estetyki przestrzeni miejskiej
• poprawa klimatu akustycznego i jakości powietrza.

Realizacja celów, przedsięwzięć i projektów rewitalizacyjnych założonych w GPR powinna zminimalizować problemy, jakie dotykają miasto i jego mieszkańców oraz pozwolić, by stało się miejscem atrakcyjnym i konkurencyjnym w skali krajowej i międzynarodowej.

Program dla Śródmieścia

W okresie poprzedzającym uchwalenie GPR, programem, na podstawie którego prowadzono proces rewitalizacji był „Zintegrowany Program Odnowy i Rozwoju Śródmieścia Poznania na lata 2014-2030”. Program dla Śródmieścia służył integracji działań prowadzonych w centrum Poznania, na rzecz ochrony i rozwoju najważniejszych jego wartości. W ramach programu w 2017 r. kontynuowano przedsięwzięcia na rzecz odnowy ścisłego centrum Poznania.

Program Centrum – Etap I

W ramach projektu planowane są prace z zakresu przebudowy infrastruktury transportu publicznego oraz uspokojenie ruchu samochodowego w centrum miasta, m.in.:

• przebudowa torowisk tramwajowych w ulicach: Święty Marcin, 27 Grudnia, Mielżyńskiego, Fredry, Towarowa, pl. Wolności
• utworzenie ciągów pieszo-rowerowo-tramwajowych (tzw. „deptaków”) w ciągu ul. 27 Grudnia – pl. Wolności
• odnowa ul. Święty Marcin – zawężenie przekrojów poprzecznych jezdni samochodowych, poszerzenie chodników oraz budowa dróg rowerowych.

Wartość projektu to 100 mln zł. Po uzyskaniu dofinansowania z funduszy unijnych na kwotę 45,4 mln zł, począwszy od września 2017 r. rozpoczęto roboty budowlane w ramach projektu na odcinku ul. Święty Marcin (pomiędzy ulicami Gwarną i Ratajczaka). Prace wykonawcze zakończą się w I kwartale 2019 r. Zakres prac budowlanych obejmuje m.in.: przebudowę torowiska tramwajowego, wymianę instalacji kanalizacji ogólnospławnej, przebudowę sieci ciepłowniczej, wymianę instalacji wodociągowej.
W ramach pozostałych zakresów projektu dokonano odbioru uzgodnionej koncepcji wielobranżowej obejmującej ulice: Święty Marcin, Gwarna, Fredry, Mielżyńskiego, 27 Grudnia, pl. Wolności, Al. Marcinkowskiego, Ratajczaka, Kantaka, Al. Niepodległości, Towarowa. Na podstawie koncepcji przygotowany zostanie projekt budowlany dla kolejnego zakresu prac. Rozpoczęto także prace związane z przygotowaniem projektu budowlano-wykonawczego „Przebudowa fragmentu ul. Święty Marcin na odcinku od mostu Uniwersyteckiego do Al. Niepodległości wraz ze skrzyżowaniem z Al. Niepodległości oraz ul. Towarową”.

Program Centrum – etap II

Kolejny etap prac obejmuje budowę trasy tramwajowej wraz z uspokojeniem ruchu samochodowego w ul. Ratajczaka o wartości 130 mln zł. Program otrzymał dofinansowanie z funduszy UE w wysokości 59,1 mln zł. Prowadzone w 2017 r. prace związane były z ukierunkowaniem dalszych prac projektowych poprzez aktualizację studium.
Docelowo projekt obejmuje:

• budowę dwutorowej trasy tramwajowej w ulicach Niezłomnych i Ratajczaka (na odcinku od skrzyżowania z ulicami Królowej Jadwigi/Wierzbięcice do ul. 27 Grudnia)
• przebudowę węzła rozjazdowego Królowej Jadwigi/Wierzbięcice
• przebudowę i dostosowanie istniejącego układu drogowego do uwarunkowań lokalizacyjnych wprowadzonych realizacją przedsięwzięcia
• usunięcie kolizji infrastrukturalnych.

Rewaloryzacja płyty Starego Rynku

W październiku 2017 r. dokonano odbioru opracowanego przez poznańską firmę DEMIURG Sp. z o.o programu funkcjonalno-użytkowego dotyczącego rewaloryzacji płyty Starego Rynku oraz przekształcenia fragmentu bloku śródrynkowego (ul. Jana Baptysty Quadro) w pasaż kultury, przygotowanego na podstawie wcześniej zaakceptowanej koncepcji. Akceptacji propozycji rozwiązań projektowych dokonał Zespół ds. modernizacji płyty Starego Rynku. Program ten stanowi obecnie podstawę do opracowania studium wykonalności i przygotowania aplikacji do dofinansowania w ramach WRPO.

Rewaloryzacja Rynku Łazarskiego

W 2017 r. zawarta została umowa z Autorską Pracownią Architektoniczną – Jacek Bułat, zwycięzcą konkursu na koncepcję Rewaloryzacji Rynku Łazarskiego w Poznaniu. Konkurs został przeprowadzony w oparciu o flamandzką procedurę Otwartego Zaproszenia. W ramach umowy, powstanie projekt budowlany wraz z projektem wykonawczym, a prace budowlane rozpoczną się w drugiej połowie 2018 r. W zwycięskiej koncepcji targowisko zostało zaprojektowane na planie koła z transparentnym membranowym zadaszeniem. Architekci przewidzieli też dodatkową przestrzeń handlową przeznaczoną dla okazjonalnych jarmarków. Wygodny dojazd do budynków oraz targowiska zapewnić ma dwukierunkowa ulica wokół rynku. Mieszkańcy zyskają szersze chodniki oraz zieleń przed wejściami do budynków, a także miejsce do wypoczynku i rekreacji.

Madalina

Kontynuowano działania związane z przywróceniem mieszkańcom dawnej zajezdni tramwajowej przy ul. Madalińskiego, poprzez działania społeczno-kulturalne pod hasłem „Lato na Madalinie”. Po zamknięciu zajezdni dla tramwajów w 2014 r., jej teren i znajdujące się tam obiekty zostały uporządkowane i przystosowane do prowadzenia działalności kulturalnej i społecznej organizowanej przez Stowarzyszenie „Wildzianie”, Osiedle Wilda i Klub Miłośników Pojazdów Szynowych.

„Łazarskie, Staromiejskie i Wildeckie Inicjatywy Osiedlowe”

Jest to projekt zainicjowany przez radnych osiedlowych realizowany jako pilotażowa edycja projektu Lokalnych Inicjatyw Osiedlowych. Założeniem projektu jest wsparcie i zachęcenie mieszkańców do aktywnego tworzenia i uczestnictwa w wydarzeniach o charakterze społecznym, kształtujących tożsamość danego osiedla. Każdy mieszkaniec Łazarza, Wildy lub Starego Miasta mógł złożyć wniosek – koncepcję na realizację projektu czy wydarzenia na swoim osiedlu. Na obszarze 3 osiedli zrealizowane zostały inicjatywy osiedlowe na kwotę 190 tys. zł.

V Dni Twierdzy Poznań

Organizacja wydarzenia V Dni Twierdzy Poznań jest koordynowana przez Poznańską Lokalna Organizację Turystyczną. Jest to cykliczna impreza mająca na celu turystyczną promocję poznańskich fortyfikacji. Na wsparcie imprezy Miasto udzieliło dotacji na kwotę 43,1 tys. zł.

Wsparcie lokalnych społeczności

W 2017 r. w ramach Programu dla Śródmieścia podejmowano także działania mające na celu wsparcie lokalnych społeczności, poprzez pomoc materialną i organizacyjną:

• akcja „Odmień swoje podwórko” polegała na zaprojektowaniu nowych szyldów, witryn i wnętrz sklepowych dla wybranych lokali znajdujących się przy ul. Święty Marcin. Akcja była realizowana we współpracy z Towarzystwem Wiedzy Powszechnej Oddział Regionalny w Poznaniu oraz z Koalicją Święty Marcin. Do udziału w akcji zgłosiło się 12 przedsiębiorców, do współpracy zostali zaangażowani studenci Wydziału Architektury Wnętrz Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu oraz projektanci. Realizacja szyldów zaplanowana została na 2018 r.
• warsztaty „Znana? Rozpoznana?”, których celem była prezentacja potencjału ul. Święty Marcin, wymiana wiedzy, promowanie śródmiejskiego stylu życia oraz budowanie i umacnianie sąsiedztwa. Warsztatom towarzyszył odbywający się równolegle Dzień Sąsiada na ul. Święty Marcin. Patronami wydarzenia byli Koalicja Święty Marcin, Centrum Otwarte i Stowarzyszenie „Akademia Myśli”
• przechadzki z cyklu „Kino, kawiarnia i spacer”, w 2017 r. odbyły się w 4 lokalizacjach: Śródka (Stowarzyszenie Przyjaciół Śródki i Okolic Śródeja wraz z Osiedlem Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria), pl. Kolegiacki i Chwaliszewo (Fundacja Więcej Poznania) oraz Łazarz (Stowarzyszenie Wirtualny Łazarz). Ich celem była promocja terenów objętych rewitalizacją i lokalnej przedsiębiorczości
• organizacja 10. urodzin mostu Biskupa Jordana wraz ze Średniowiecznym Targiem Śródeckim realizowana przez Miasto Poznań we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Śródki i Okolic Śródeja oraz Osiedlem Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria
• Re-Wita Stare Koryto Warty 3, to warsztaty poświęcone zagadnieniom rewaloryzacji północnego fragmentu starego zakola rzeki Warty w Poznaniu. Spotkanie miało miejsce w gronie mieszkańców, artystów, architektów krajobrazu, architektów i urbanistów, a jego celem było wypracowanie wspólnej wizji rozwoju tego obszaru, jako ważnej przestrzeni publicznej zlokalizowanej w samym sercu Poznania
• prowadzenie Punktu Poradnictwa na temat form wsparcia remontów dla właścicieli poznańskich kamienic.

Poprawa jakości przestrzeni publicznej

W Poznaniu realizowane były liczne projekty mające na celu poprawę jakości przestrzeni publicznej. Przy współpracy przedstawicieli społeczności lokalnej (Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria, Stowarzyszenia „Śródeja”) oraz Miasta, ukończono tymczasowe zagospodarowanie skweru przy Rondzie Śródka. Prace polegały na modernizacji i położeniu nowej nawierzchni, nasadzeniu zieleni oraz wprowadzeniu elementów małej architektury. Studenci Wydziału Architektury Wnętrz i Scenografii oraz Wydziału Architektury i Wzornictwa Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, a także Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej stworzyli projekty dotyczące koncepcji zagospodarowania Śródki. Wystawa prac studentów towarzyszyła otwarciu odrestaurowanego terenu przy Rondzie Śródka. W ramach podejmowanych na Śródce działań rewitalizacyjnych w partnerstwie Radą Osiedla Ostrów Tumski-Śródka-Zawady-Komandoria oraz Stowarzyszeniem „Śródeja”  zrealizowane zostało oświetlenie elewacji kościoła Św. Kazimierza przy ul. Bydgoskiej.

Iluminacje świąteczne

Świąteczne iluminacje, które ozdobiły ulice i place śródmiejskie Poznania w 2017 r. zaprojektowane zostały w taki sposób, by podkreślić zabytkowy charakter przestrzeni i oddać ducha tych miejsc. Powstało wiele nowych elementów, takich jak brama do Kolegiaty św. Marii Magdaleny na pl. Kolegiackim, postacie pierwszych władców Polski przed Katedrą, korony królów, Święty Marcin na koniu na pl. Mickiewicza, przęsło dawnego Mostu Chwaliszewskiego. Ponadto oświetlono uliczki wokół Starego Rynku, a fontanny zyskały nowe oświetlenie w postaci portali świetlnych inspirowanym podcieniami ratusza.

Konkurs na koncepcję rewaloryzacji pl. Kolegiackiego w Poznaniu

W 2016 r. rozstrzygnięto „Konkurs na koncepcję rewaloryzacji pl. Kolegiackiego w Poznaniu”. Podpisana została umowa ze zwycięzcą konkursu – pracownią projektową „Urbantech”. W 2017 r. kontynuowano badania archeologiczne. Trwały prace projektowe, mające na celu jak najlepsze wyeksponowanie reliktów archeologicznych. Planowany termin prac – od II połowy 2018 do końca 2019 r. Plac Kolegiacki po zakończeniu przebudowy będzie przestrzenią o zupełnie nowym wymiarze. Stanie się placem publicznym i strefą ruchu pieszego. Znikną bariery, które obecnie dzielą tę przestrzeń na kilka części. Układ komunikacyjny w postaci drogi zachowany zostanie jedynie po południowej stronie placu, pozostała przestrzeń dostępna będzie bez ograniczeń dla pieszych.

Dzieciniec pod Słońcem

Projekt rewitalizacji i ochrony dziedzictwa kulturowego kompleksu Dzieciniec pod Słońcem w Poznaniu ma na celu przystosowania zabytkowego kompleksu na potrzeby Młodzieżowego Domu Kultury. W wyniku realizacji projektu nastąpi wprowadzenie do istniejących wnętrz budynków nowych przestrzeni, które zostaną dostosowane do prowadzonej działalności kulturalnej.

Zmiany w organizacji ruchu

W 2017 r. w centrum wprowadzano sukcesywnie zmiany w zakresie rozwiązań transportowych, w tym wyłączenie sygnalizacji świetlnych, które sprzyjają optymalizacji ruchu oraz bezpieczeństwu pieszych i rowerzystów oraz uruchamianie nowych dróg rowerowych i przystanków wiedeńskich.

Rewaloryzacja zieleni parkowej w Śródmieściu

W ramach programu „Rewaloryzacja zieleni parkowej w Śródmieściu” m.in. kontynuowano modernizację alejek parkowych w Parku Cytadela i remont schodów na Górze Przemysła oraz zrewaloryzowano zieleń w parku im. K. Marcinkowskiego. W zakresie zieleni, w innych rejonach miasta m.in. posadzono 1,3 tys. krzewów w Parku Górczyńskim, a wykorzystując środki unijne, kontynuowano zagospodarowanie terenów Parku Rataje, gdzie działaniem rewaloryzacyjnym poddawany jest zaniedbany, nieuporządkowany obszar będący częściowo nieużytkiem. W 2017 r. posadzono tam 216 drzew i  2,5 tys. krzewów, wybudowano 3,8 tys. m² alejek parkowych i 2 tys. m² dróg rowerowych, ustawiono 45 ławek i stojaki rowerowe. Ponadto wybudowano fontannę, zamontowano pergole, barierki ochronne i ustawiono drewniane leżaki.

Wartostrada

Od 2011 r. Miasto Poznań buduje ciąg pieszo-rowerowy Wartostrada. Inwestycja uatrakcyjni tereny nadwarciańskie i zwiększy dostępność do nich przy jednoczesnej rewitalizacji zieleni nadwarciańskiej. W ostatnich latach budowa Wartostrady odbywa się przy wykorzystaniu funduszy w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. W 2017 r. m.in. zakończyły się prace na odcinku między Cybiną a mostem Królowej Jadwigi.

Plaże Miejskie

W 2017 r. nad Wartą funkcjonowały 3 Plaże Miejskie,  które zostały wyposażone w infrastrukturę oraz sprzęty plażowe takie jak: kosze plażowe, prysznice solarne, jacuzzi. Każda plaża posiadała inny profil, oferując swój indywidualny, charakterystyczny do miejsca program kulturalno-rozrywkowy. Po raz pierwszy plaża na Chwaliszewie została zorganizowana na dolnej terasie rzeki Warty, a na plaży miejskiej Wilda pojawiło się boisko wielofunkcyjne. Dodatkowo Miasto Poznań wprowadziło na plażę Wilda strefę jacuzzi, a na plaży Szeląg strefy jacuzzi oraz strefy grillowe.

Przyjazne podwórko

Zrealizowano kolejną edycję programu „Przyjazne podwórko” – zagospodarowanie podwórek komunalnych. Celem programu jest polepszenie warunków techniczno-funkcjonalnych otoczenia budynków mieszkalnych wspólnot mieszkaniowych w strefie śródmiejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem tworzenia trwałych elementów infrastruktury, miejsc wypoczynku, placów gier i zabaw. Program był współfinansowany przez Miasto Poznań i wspólnoty mieszkaniowe. W 2017 r. dofinansowano zagospodarowanie 6 podwórek, zlokalizowanych przy ulicach: 23 Lutego, Chłapowskiego, Działyńskich, Kossaka, Małeckiego, Reja, w ramach którego wykonano: nawierzchnię, odwodnienie,  boksy śmietnikowe, stojaki na rowery,  plac zabaw oraz posadzono zieleń.

Plaże miejskie  – w ramach stref grillowych każdy mieszkaniec mógł nad rzeką piknikować tj.  rozpalić legalnie grilla, a także posiedzieć i zjeść, czy rozegrać amatorski mecz w tenisa stołowego. Ponadto tymczasowo doświetlono dolną terasę rzeki Warty między Mostem Rocha a Mostem Chrobrego dla zwiększenia poczucia bezpieczeństwa mieszkańców podczas spędzania wolnego czasu nad rzeką Wartą. W ramach projektów plaż miejskich Miasto współpracuje z osiedlami: Stare Miasto, Winogrady, Wilda, a także z Zarządem Zieleni Miejskiej.

Za realizację Parku Stare Koryto Warty, Miasto Poznań otrzymało nagrodę przyznaną przez Towarzystwo Urbanistów Polskich za najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną w Wielkopolsce.

Obszary zdegradowane i obszary rewitalizacji

kliknij w kartogram

Źródło: http://sip.geopoz.pl/sip