Miasto prowadziło działania pomocowe i profilaktyczne przeciwdziałające wykluczeniu społecznemu. Skierowane one były m.in. do osób z niepełnosprawnościami, osób w kryzysie bezdomności, długotrwale bezrobotnych, uzależnionych, z zaburzeniami psychicznymi, zwolnionych z zakładów karnych, a także uchodźców.
Działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami prowadzili: Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Poznania ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Miejska Społeczna Rada ds. Osób Niepełnosprawnych, Komisja Dialogu Obywatelskiego przy Pełnomocniczce Prezydenta Miasta Poznania ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Miejski Zespół ds. Dostępności. Prowadzono także portal „Niepełnosprawność”.
Według danych GUS-u w 2023 r. (najnowsze dostępne dane) na 1 tys. mieszkańców Poznania było 77 osób z udokumentowaną niepełnosprawnością.
W 2024 r. Miasto uruchomiło program „Poznań Mobil_N”, oferujący osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności bezpłatne usługi obejmujące porządkowanie nagrobków, pielęgnację paznokci u stóp, mycie okien oraz drobne naprawy domowe.
Celem prowadzonych przez Miasto działań dla osób z niepełnosprawnościami było umożliwienie lub zwiększenie ich uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. Środki na część tych zadań pochodziły z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) i obejmowały m.in. takie działania, jak:
- funkcjonowanie 9 warsztatów terapii zajęciowej (324 uczestników) oraz realizacja programu „Zajęcia klubowe w warsztatach terapii zajęciowej” (36 osób);
- zaopatrzenie w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (918 osób);
- dofinansowanie uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych (1,1 tys. osób);
- dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych (38 osób), technicznych (181 osób) i barier w komunikowaniu się (213 osób);
- dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób z niepełnosprawnościami (2 wydarzenia, w których wzięło udział 78 osób z niepełnosprawnościami);
- kontynuowanie programu „Aktywny Samorząd” – skorzystało z niego 417 osób w tym 170 osobom dofinansowano lub zrefundowano koszty uzyskania wykształcenia wyższego, a 247 osobom dofinansowano lub zrefundowano likwidację różnych barier m.in. transportowych czy związanych z poruszaniem się;
- realizacja programu „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!”, którego celem było zapewnienie absolwentom mieszkań wspierających ich niezależność oraz aktywność zawodową i społeczną (podpisano 3 umowy na dofinansowanie lokalu).
Osobom z niepełnosprawnościami (w tym seniorom i osobom z zaburzeniami psychicznymi) zapewniono pomoc w miejscu zamieszkania w formie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych (skorzystało 4,5 tys. osób). Ponadto osoby z niepełnosprawnościami mogły skorzystać z pomocy asystentów, którzy m.in. pomagali w przemieszczaniu się, wizytach u lekarza czy w robieniu zakupów (skorzystało 205 osób). Rodziny lub opiekunowie osób z niepełnosprawnościami mogli skorzystać z bezpłatnych usług wytchnieniowych, dostępnych zarówno w formie dziennego, jak i całodobowego pobytu w placówce (skorzystało 346 rodzin).
W ramach „Programu Wyrównywania Różnic Między Regionami III”, dofinansowano zakup 2 samochodów wykorzystywanych przez placówki zajmujące się rehabilitacją osób z niepełnosprawnościami oraz wyremontowano siedzibę jednego z Warsztatów Terapii Zajęciowej.
W 2024 r. Miasto przyznało dotację na utworzenie rodzinnego domu pomocy i zapewnienie całodobowej opieki osobom niesamodzielnym z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności. Placówka, oferująca sześć miejsc, powstała w ramach realizacji „Programu rozwoju rodzinnych domów pomocy – edycja 2024”.
W 2024 r. rozpoczęło działalność Poznańskie Centrum Dostępności (PCD), którego zadaniem jest poprawa dostępności przestrzeni publicznych, usług i informacji poprzez działania edukacyjne oraz szkoleniowo-doradcze. W wyniku konkursu ogłoszonego przez Miasto operatorem PCD została Fundacja Mili Ludzie. Uruchomiono również stronę www.dostepny.poznan.pl.
W Galerii Miejskiej Arsenał udostępniono nową „Komfortkę” – pomieszczenie specjalnie przystosowane do pomocy higienicznej dla osób z niepełnosprawnościami, w tym seniorów oraz dzieci. Jego wyposażenie ułatwia korzystanie zarówno osobom samodzielnym, jak i tym, wymagającym asysty. Łącznie w Poznaniu dostępnych było 14 „Komfortek”.
„Komfortka” w Galerii Miejskiej Arsenał
Źródło: UMP
W 2024 r. Miasto wprowadziło stosowanie prostego języka jako standardu komunikacji urzędowej w pismach i dokumentach oraz tekstach internetowych. Stosowane były także „Standardy Dostępności dla Miasta Poznania”, określające sposób planowania inwestycji publicznych, tak by zapewnić dostępność przestrzeni dla wszystkich.
Miasto wsparło rodziny wychowujące dzieci z niepełnosprawnością poprzez przygotowanie dwóch publikacji, tj.: „Poznańskiego Informatora dla rodziców i opiekunów dzieci ze spektrum autyzmu” oraz „Informatora dla rodziców dzieci z niepełnosprawnością”. Publikacje, stanowiące kompendia wiedzy z praktycznymi informacjami, zostały udostępnione w wersjach drukowanej i elektronicznej.
Mieszkańcy Poznania, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji życiowej mogli skorzystać z nieodpłatnej porady prawnej lub obywatelskiej w jednym z 22 punktów działających na terenie Poznania. Osoby z niepełnosprawnością mogły uzyskać pomoc nie tylko w wyznaczonych punktach, lecz również w miejscu zamieszkania. Dla osób z dysfunkcjami słuchu zapewniono wsparcie tłumacza polskiego języka migowego. Pomoc udzielana była m.in. w zakresie spraw mieszkaniowych, zabezpieczenia społecznego, pomocy cudzoziemcom, prawa pracy, zadłużeń, dysfunkcji w rodzinie, pomocy seniorom lub osobom małoletnim.
Osoby z niepełnosprawnościami (341 osób) stanowiły 6,7% osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Poznaniu. Wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej udzielało m.in. Poznańskie Centrum Wspierania Rozwoju Zawodowego, z pomocy którego skorzystało 30 osób z niepełnosprawnościami. Przyznano im środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz zapewniono udział w szkoleniach. Dofinansowano koszty zatrudnienia osób, które pomagały pracownikom z niepełnosprawnościami oraz dokonano zwrotu kosztów uruchomienia stanowisk pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Zorganizowano również Giełdy Pracy dla Osób z Niepełnosprawnościami, podczas których osoby poszukujące pracy miały okazję zapoznać się z ofertami z różnych branż, skorzystać z indywidualnych porad ekspertów do spraw zatrudnienia oraz kreowania kariery. Odbyły się także Targi Pracy dla Osób z (Nie)pełnosprawnościami, skierowane dla poszukujących pracy oraz dla pracodawców z sektora usług biznesowych, którzy mogą zaoferować zatrudnienie. W programie targów znalazły się również wykłady (m.in. na temat sektora usług nowoczesnych) oraz warsztaty (z pisania CV czy przygotowania do rozmowy rekrutacyjnej).
Pomoc osobom z zaburzeniami psychicznymi polegała przede wszystkim na zapewnieniu funkcjonowania 9 środowiskowych domów samopomocy prowadzonych przez różne stowarzyszenia. Na dzień 31.12.2024 r. korzystały z nich 292 osoby, w tym co czwarta osoba z niepełnosprawnością sprzężoną. Ponadto 61 osobom zapewniono specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania.
W 2024 r. w Poznaniu zlokalizowano 127 miejsc przebywania osób w kryzysie bezdomności (tzw. „koczowiska”), w których przebywało 188 osób.
Liczba osób w kryzysie bezdomności objętych różnymi formami wsparcia zmniejszyła się z 1,4 tys. do 1,1 tys. Udzielana pomoc obejmowała m.in. wskazanie miejsca schronienia, skierowanie do ośrodka, pokrycie kosztów pobytu w placówce, przyjęcie do ogrzewalni oraz zapewnienie posiłku.
Instytucjonalne bezpieczeństwo osób w kryzysie bezdomności zapewniało 14 ośrodków i ogrzewalni (w tym 11 ośrodków znajdowało się w Poznaniu, a pozostałe w Gościejewie, Rożnowicach, Błońsku). Dysponowały one łącznie 741 miejscami (w tym 526 miejsc znajdowało się w ośrodkach w Poznaniu), z których połowa była dofinansowana przez Miasto. Na koniec 2024 r. w ośrodkach tych przebywało 690 osób, w tym 503 w ośrodkach w Poznaniu.
Miasto realizowało oraz wspierało (poprzez np. dotacje) różne projekty i działania na rzecz pomocy osobom w kryzysie bezdomności, takie jak:
- zapewnienie posiłku przez 4 jadłodajnie (średnio dziennie 795 osobom);
- funkcjonowanie „Łaźni miejskiej i strefy pomocy doraźnej” (5,3 tys. przyjęć);
- zapewnienie usług „Mobilnego punktu pomocy” (m.in. z pomocy przedmedycznej, socjalnej skorzystało minimum 200 osób);
- streetworking (Pogotowie Społeczne nawiązało kontakt z 574 osobami, a Caritas Archidiecezji Poznańskiej ze 108 osobami);
- zorganizowanie śniadania wielkanocnego oraz przekazanie paczek (dla 1,2 tys. osób);
- zorganizowanie spotkań wigilijnych oraz przekazanie paczek w dwóch lokalizacjach, tj. na terenie MTP (dla 1,3 tys. osób) oraz dla kobiet samotnych i w kryzysie bezdomności w siedzibie Fundacji Czas Kobiet (dla 90 kobiet);
- zaopatrzenie w ciepłą odzież, obuwie, śpiwory oraz zapewnienie ciepłego posiłku osobom przebywającym w przestrzeni publicznej i miejscach niemieszkalnych (dla 366 osób);
- zapewnienie kobietom w kryzysie bezdomności pomocy w utrzymaniu higieny w czasie menstruacji (dla 50 kobiet);
- przeciwdziałanie uzależnieniom od alkoholu.
Romowie, którzy zamieszkiwali teren przy ul. Lechickiej (obszar byłych ogrodów działkowych), otrzymali pomoc finansową (23 rodziny) oraz objęto ich pracą socjalną (25 rodzin). Osoby te mogły skorzystać m.in ze wsparcia asystenta rodziny, pomocy socjalnej i administracyjnej. Mieszkańcy tego terenu mieli zapewniony dostęp do wody, toalet i energii elektrycznej oraz pomoc w utrzymaniu porządku.
Reintegracją zawodową i społeczną osób, które z różnych przyczyn miały trudności w odnalezieniu się na rynku pracy i były zagrożone wykluczeniem społecznym, zajmowało się 5 Centrów Integracji Społecznej (CIS). Skierowano do nich 490 osób, spośród których 242 rozpoczęły udział w zajęciach, a 26 osób po ich zakończeniu podjęło zatrudnienie. Swoją ofertę CIS-y kierowały m.in. do osób w kryzysie bezdomności realizujących indywidualny program wychodzenia z bezdomności, osób uzależnionych, chorych psychicznie, długotrwale bezrobotnych, zwolnionych z zakładów karnych, uchodźców i osób z niepełnosprawnościami. Działania CIS-ów obejmowały m.in. opracowanie Indywidualnego Programu Zatrudnienia Socjalnego, organizację warsztatów zawodowych, zajęć edukacyjnych, doradztwo zawodowe, rozwój osobisty czy zajęcia planowania życia.
W celu przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu spowodowanemu m.in. zadłużeniem, działalność kontynuowała Spółdzielnia Socjalna „Poznanianka”, która zatrudniała 22 osoby. Spółdzielnia dawała możliwość odpracowania zadłużenia w opłatach za czynsz w mieszkaniach komunalnych oraz wspierała osoby pozostające długotrwale bez zatrudnienia bądź mające problemy z utrzymaniem pracy. Ponadto Miasto w 2024 r. kontynuowało działania z zakresu edukacji finansowej oraz pomocy w problemach z zadłużeniem (skorzystało 107 osób).
W środowiskach marginalizowanych realizowano „Usługę organizowania społeczności lokalnej”. Opierała się ona na długofalowym wzmacnianiu potencjału całej społeczności oraz poszczególnych osób, rodzin i grup, a także na tworzeniu sieci współpracy i budowaniu struktur wspierających rozwiązywanie lokalnych problemów.
W 2024 r. Miasto realizowało projekt unijny „Pomoc po sąsiedzku – rozwój systemu usług społecznych świadczonych w społeczności lokalnej dla mieszkańców Poznania”, z którego skorzystały 294 osoby.
Pracownia Ekonomii Społecznej „Ładne rzeczy” działała na rzecz wzmacniania lokalnych podmiotów ekonomii społecznej oraz promowania tematyki społecznej, a także społecznej odpowiedzialności biznesu. Jej funkcjonowanie jest częścią projektu „Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarnej”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej z Funduszy Europejskich dla Wielkopolski 2021–2027.
Działania w zakresie równego traktowania, w tym przeciwdziałania dyskryminacji, prowadzili: Pełnomocniczka Prezydenta Miasta Poznania ds. polityki równościowej, Zespół ds. Polityki Równości i Różnorodności, Komisja Dialogu Obywatelskiego przy Pełnomocniczce Prezydenta Miasta Poznania ds. polityki równościowej.
Na zlecenie Miasta organizacje pozarządowe zrealizowały działania w ramach polityki równościowej. Wśród nich m.in. znalazły się:
- udzielanie specjalistycznego wsparcia dla osób narażonych na łamanie praw człowieka, zagrożonych dyskryminacją i dyskryminowanych – m.in. wsparcie grupowe i indywidualne osób LGBT+ oraz ich rodzin, i osób działających na rzecz praw człowieka; zapewnienie doradztwa prawnego osobom transpłciowym; udzielenie pomocy psychologicznej, prawnej i medycznej kobietom doświadczającym zespołu stresu pourazowego (w wyniku pandemii, wojny w Ukrainie i sytuacji społecznej);
- prowadzenie mieszkania interwencyjnego dla pełnoletnich osób LGBT+ w kryzysie bezdomności;
- upowszechnianie i ochrona praw kobiet – m.in. wsparcie dla kobiet doświadczających przemocy domowej i ze względu na płeć poprzez porady prawne, wsparcie psychologiczne, udział w grupach wsparcia oraz pomoc pierwszego kontaktu; wzmocnienie kobiet na rynku pracy i dostarczenie im narzędzi, które pomogą osiągnąć cele zawodowe; rozwój kompetencji społecznych, budowanie aktywnej postawy kobiet w społeczeństwie oraz wzmocnienie widoczności młodych poznanianek w życiu publicznym (projekt „Akademia Mocy Poznanianek”); wzmocnienie kobiet w obszarze emocjonalnym oraz zapoznanie z technikami radzenia ze stresem;
- działania edukacyjne i zwiększające wiedzę w zakresie równości i różnorodności – dla nauczycieli i podmiotów pracujących z młodzieżą zorganizowano warsztaty z właściwej komunikacji z młodymi osobami transpłciowymi oraz szkolenia dotyczące pracy z młodymi osobami transpłciowymi i niebinarnymi.
W Poznaniu po raz szósty odbył się „Poznański Tydzień Różnorodności” promujący równość, którego inauguracją było wydarzenie „Jesteś u siebie. Jesteś sobą”. Zorganizowano także m.in. panele dyskusyjne o różnorodnym Poznaniu, neuroróżnorodności i różnorodności w języku oraz o równości w szkole podczas konferencji „Wielkopolska Edukacja Tu i Teraz”, a także grę miejską, której efektem było powstanie układanki symbolizującej różnorodny Poznań. Odbyły się warsztaty z porozumienia bez przemocy, dotyczące różnorodności religijnej, integracyjne dla rodzin LGBT+ i osób ich wspierających oraz z asertywności z elementami samoobrony dla kobiet ze społeczności LGBT+. Zorganizowano sesję dialogu międzypokoleniowego dla młodzieży, dorosłych i seniorów, wyjścia do kina i teatru dla seniorów oraz szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy osobom z niepełnosprawnościami.
Miasto Poznań otrzymało wyróżnienie w konkursie Employer Branding Excellence Awards 2024 za kampanię „Zmień perspektywę na neuroróżnorodność”. Nagradza on najlepsze działania w zakresie budowania wizerunku pracodawcy w Polsce oraz promuje dobre praktyki, które mogą inspirować innych pracodawców.
Poznańska kampania miała na celu zwiększenie świadomości na temat neuroatypowości w miejscu pracy oraz zachęcenie pracodawców do zatrudniania osób m.in. ze spektrum autyzmu i ADHD. W jej ramach w przestrzeni miejskiej pojawiły się plakaty informacyjne, które jednocześnie zapraszały do odwiedzenia strony internetowej www.zmianaperspektywy.org. W Kinie Muza i Kinie Pałacowym oraz podczas wydarzeń organizowanych przez Miasto zaprezentowano spot przedstawiający ambasadorów akcji, którzy podkreślili, że neuroróżnorodność to nie problem, lecz atut w ich codziennej pracy. Ponadto zorganizowano konferencję „Neuroróżnorodność w pracy”, skierowaną do przedstawicieli firm oraz środowiska akademickiego.
Miasto przeprowadziło akcję społeczną „Poznanianki 2024”, której celem było uhonorowanie utalentowanych, wrażliwych, aktywnych, pracowitych i inspirujących kobiet oraz przybliżenie ich działalności szerszej publiczności. Zwyciężyły, wyłonione przez Kapitułę:
- Barbara Grochal;
- Magdalena Kiwilsza;
- Anna Janiak;
- Aleksandra Grabowska-Szych;
- Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Peron 9.2, reprezentowane przez: Małgorzatę Mielcarek, Emilię Parzyszek, Magdalenę Przewoźniak, Paulinę Przybylską i Adriannę Szałatę.
Finałem akcji był „Poznański Tydzień Kobiet”. Poznanianki mogły wziąć udział w różnych wydarzeniach, jak m.in. „Biała Sobota” oraz spotkanie w Bibliotece Raczyńskich, które obejmowało wykłady i panele dyskusyjne na temat normalizacji wyglądu, różnorodności oraz wpływu miejskiej architektury na bezpieczeństwo kobiet.
Miasto Poznań po raz kolejny otrzymało wyróżnienie w plebiscycie „Samorząd przyjazny kobietom”. Organizatorzy plebiscytu, wśród których była m.in. Fundacja Ogólnopolski Strajk Kobiet i Europejskie Centrum Solidarności, docenili liczne działania Miasta na rzecz poznanianek.
W 2024 roku Miasto Poznań przyjęło do realizacji „Równościowy Plan Działania na lata 2024–2026”, który wynika z zobowiązań zawartych w Europejskiej Karcie Równości Kobiet i Mężczyzn w Życiu Lokalnym. Plan ma na celu budowanie otwartego społeczeństwa oraz promowanie różnorodności, z uwzględnieniem odmiennych potrzeb kobiet i mężczyzn. Obejmuje działania na rzecz wzmacniania i promowania równych szans w życiu publicznym, rodzinnym, zawodowym i społecznym oraz zapobiegania przemocy ze względu na płeć.
W 2024 r. Poznań dołączył do sieci „Miast Praw Człowieka”, by jak najskuteczniej zadbać o prawa wszystkich poznaniaków niezależnie od ich wieku, zdrowia, światopoglądu czy statusu społecznego. Przystąpienie do sieci umożliwia wymianę doświadczeń z innymi polskimi miastami, które także do niej dołączyły. W Poznaniu odbyła się I Międzynarodowa Konferencja Miast Praw Człowieka, podczas której eksperci i urzędnicy z różnych państw w Europie rozmawiali m.in. o tym, jak prawa człowieka mogą zmieniać życie w naszych miastach i dlaczego warto tworzyć przestrzeń publiczną dostępną dla każdego.
Poznań gospodarzem I Międzynarodowej Konferencji Miast Praw Człowieka
Źródło: UMP
W Poznaniu odbył się 20. Marsz Równości, który po raz pierwszy współorganizowały Miasto Poznań i Estrada Poznańska. Wydarzenie stanowiło finał festiwalu Poznań Pride.