Miasto Poznań jest gminą o statusie miasta w rozumieniu ustawy o samorządzie gminnym i miastem na prawach powiatu w rozumieniu ustawy o samorządzie powiatowym. Celem działania Miasta jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz umożliwienie pełnego uczestnictwa mieszkańców w jej życiu.

Zgodnie ze Statutem Miasta Poznania organem stanowiącym i kontrolnym jest Rada Miasta Poznania, a organem wykonawczym Prezydent Miasta Poznania. Statut Miasta Poznania dostępny jest w poznańskim Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) na oficjalnej stronie Miasta.

Rada Miasta Poznania jest reprezentantem zbiorowych interesów wspólnoty mieszkańców Miasta. Jej głównym zadaniem jest określanie polityki rozwoju miasta oraz, poprzez uchwalanie budżetu Miasta, ustalanie bieżących priorytetów realizacyjnych w jego funkcjonowaniu.

VIII kadencja Rady Miasta Poznania (2018–2024) była najdłuższą kadencją w dotychczasowej historii polskiego samorządu terytorialnego, gdyż wprowadzona w 2018 r. nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym wydłużyła okres kadencji organów samorządu z czterech do pięciu lat, następnie w 2022 r. zdecydowano o przedłużeniu VIII kadencji organów samorządu terytorialnego do 30 kwietnia 2024 r. Ostatnia sesja odbyła się 16 kwietnia 2024 r.

Rada Miasta Poznania VIII kadencji składała się z 34 radnych wybieranych w 6 okręgach wyborczych na 5 lat. Rada obradowała w trakcie 100 sesji oraz ponad 1000 posiedzeń komisji. W trakcie 100 sesji Rady Miasta Poznania odbyło się 2896 głosowań.

W sprawach dotyczących miasta radni mogli kierować interpelacje i zapytania do Prezydenta Miasta Poznania. W minionej kadencji wystosowano 1697 interpelacji i 223 zapytania.

Na portalu Miasta Poznania uruchomiono specjalną podstronę: poznan.pl/8kadencjarm, z podsumowaniem minionej VIII kadencji Rady Miasta Poznania 2018–2024.

Wybory samorządowe odbyły się 7 kwietnia 2024 r. (ponowne głosowanie odbyło się 21 kwietnia 2024 r.).

Rada Miasta Poznania IX kadencji (2024–2029) liczy 34 radnych, z tego 14 kobiet i 20 mężczyzn (dane na 31.12.2024 r.). Inauguracyjna I Sesja Rady Miasta Poznania IX kadencji odbyła się 7 maja 2024 r. w Ratuszu Poznańskim. Podczas uroczystej sesji inauguracyjnej wybrani w kwietniowych wyborach prezydent Poznania oraz radni nowej kadencji złożyli ślubowanie. Dokonany został wybór przewodniczącego i wiceprzewodniczących RMP. Przewodniczącym Rady Miasta Poznania został ponownie Grzegorz Ganowicz (Uchwała Nr I/1/IX/2024 Rady Miasta Poznania z dnia 07.05.2024 r. w sprawie wyboru Przewodniczącego Rady Miasta Poznania). Funkcję wiceprzewodniczących Rady Miasta Poznania pełnią: Łukasz Kapustka, Andrzej Rataj, Mateusz Rozmiarek (Uchwała Nr I/2/IX/2024 Rady Miasta Poznania z dnia 07.05.2024 r. w sprawie wyboru Wiceprzewodniczących Rady Miasta Poznania).

W IX kadencji prace radnych odbywają się w 15 komisjach – 2 wymaganych ustawowo: Rewizyjnej oraz Skarg, Wniosków i Petycji oraz 13. ustalonych przez Radę. Radni Miasta Poznania skupieni są w 3 klubach radnych (od grudnia 2024 r.): Koalicji Obywatelskiej – 22 radnych, Prawa i Sprawiedliwości – 6 radnych oraz Lewica Polska 2050 – 6 radnych.

W 2024 r. odbyło się 18 sesji Rady Miasta Poznania, na których podjęto 367 uchwał. Komisje tematyczne odbyły 216 posiedzeń. Radni zgłosili 261 interpelacji i 58 zapytań. Rada podjęła 8 stanowisk oraz rozpatrzyła 50 wniesionych skarg.

W 2024 r. funkcję Prezydenta Miasta Poznania pełnił Jacek Jaśkowiak, który sprawuje jednocześnie funkcję starosty (jako prezydent miasta na prawach powiatu). Funkcje Zastępców Prezydenta Miasta Poznania pełnili: Jędrzej Solarski, Mariusz Wiśniewski i Natalia Weremczuk. Funkcję Skarbnika Miasta Poznania pełnił Piotr Husejko, a Sekretarza Miasta Poznania Stanisław Tamm.

Realizując swoje funkcje, w 2024 r. Prezydent Miasta Poznania wydał 1105 zarządzeń (działając jako organ) oraz 59 zarządzeń działając jako kierownik urzędu.

W 2024 r. Prezydent Miasta Poznania udzielił odpowiedzi na interpelacje i zapytania złożone przez radnych Miasta Poznania.

Ponadto, z uwagi na potrzebę grupowania obszarów ważnych dla rozwoju miasta, których realizacja wybiega poza zakres zadań jednej jednostki, Prezydent Miasta Poznania działał poprzez powołanych 11 Pełnomocników. Utworzono także 10 stanowisk specjalistycznych, wyodrębnionych w oparciu o przepisy prawa.

Miasto Poznań w pełnieniu swoich zadań wspierane jest przez rady i zespoły konsultacyjne, do których należą:

Młodzieżowa Rada Miasta Poznania – VI kadencja;
Miejska Rada Seniorów – V kadencja;
Poznańska Rada Działalności Pożytku Publicznego.

Miasto wspierane jest także przez 6 Komisji Dialogu Obywatelskiego (KDO) – działających przy właściwych komórkach organizacyjnych Urzędu. KDO tworzą organizacje pozarządowe oraz Miasto Poznań.
Prezydent Miasta Poznania jako organ wykonawczy Miasta, realizuje zadania przy pomocy Urzędu Miasta Poznania (UMP).

Na koniec 2024 r. w UMP funkcjonowały 34 wydziały (w tym jednostki organizacyjne UMP na prawach oddziałów), w których łącznie zatrudnionych było 1950 osób.

Wśród ogółu osób zatrudnionych w 2024 r. w UMP:

90,9% legitymowało się wykształceniem wyższym;
72,6% stanowiły kobiety;
najliczniejszą grupę pracowników (57,2%) stanowiły osoby w wieku 40–59 lat;
23,9% to osoby w wieku 30–39 lat;
13,7% stanowiły osoby w wieku 20–29 lat.

Wśród biur i wydziałów najliczniejszą kadrą w 2024 r. dysponowały: Wydział Gospodarki Nieruchomościami (184 zatrudnione osoby), Wydział Spraw Obywatelskich i Uprawnień Komunikacyjnych (176 zatrudnionych osób) oraz Wydział Podatków i Opłat (143 zatrudnione osoby).

Komórki organizacyjne UMP działają w oparciu o Regulamin Organizacyjny nadany zarządzeniem Prezydenta Miasta Poznania.

System zarządzania zgodny z normami PN-EN ISO 9001:2015 (jakość) oraz PN-EN ISO 14001:2015 (środowisko) obejmował swoim zakresem wszystkie wydziały UMP (34) oraz niektóre miejskie jednostki organizacyjne (10), które w 2024 r. podlegały weryfikacji i opiniowaniu. W dniach 8–10 maja 2024 r. w Urzędzie Miasta Poznania oraz w niektórych miejskich jednostkach organizacyjnych jednostka certyfikująca PCC-CERT Group Sp. z o.o. przeprowadziła audyt re-certyfikujący systemu zarządzania na zgodność z wymaganiami norm PN-EN ISO 9001:2015 oraz PN-EN ISO 14001:2015. W wyniku audytu potwierdzono zdolność systemu zarządzania do spełniania wymagań oraz potwierdzono jego zgodność i skuteczność. Przyznane w 2024 r. certyfikaty są ważne do 7 maja 2027 r.

W 2024 r. kontynuowano działania doskonalące system zarządzania w Mieście Poznaniu. Do metod i narzędzi wspierających zarządzanie należą m.in.: zarządzanie ryzykiem, samoocena funkcjonowania kontroli zarządczej, audyty systemu zarządzania, przeglądy zarządzania, badanie satysfakcji klienta w Mieście Poznaniu, ocena przestrzegania zasad etycznych, szkolenia i podnoszenie umiejętności pracowników UMP. Główne obszary merytoryczne podnoszenia kwalifikacji kadry kierowniczej i pracowników UMP w 2024 r. to: standardy dostępności, rachunkowość budżetowa, e-faktury, udzielanie dotacji, zamówienia publiczne, zarządzanie, RODO, komunikacja, ochrona środowiska, usługi komunalne, pomoc publiczna, podatki i opłaty lokalne, finansowanie oświaty, egzekucja administracyjna, udzielanie pomocy przedmedycznej, standardy ochrony małoletnich. Z różnych form podnoszenia kwalifikacji w 2024 r. łącznie skorzystało 1615 zatrudnionych.

W 2024 r. w Poznaniu funkcjonowały łącznie 327 MJO, spółki prawa handlowego i spółdzielnie z udziałem Miasta oraz stowarzyszenia, związki międzygminne, związki powiatowo-gminne, fundacje, których Miasto jest członkiem bądź fundatorem, w tym:

287 MJO:
- działających w formie:
  - miejskich jednostek budżetowych (263 – bez UMP);
  - samorządowych zakładów budżetowych (3);
  - samorządowych instytucji kultury (14);
  - miejskich publicznych zakładów opieki zdrowotnej (4);
- działających jako jednostki administracji zespolonej (3);
19 spółek prawa handlowego z udziałem Miasta;
21 spółdzielni z udziałem Miasta oraz stowarzyszenia, związki międzygminne, związki powiatowo-gminne i fundacje, których Miasto jest członkiem bądź fundatorem.

Wydziały i biura UMP oraz MJO w 2024 r. wydały łącznie 505 776 decyzji administracyjnych.

Tabela 17. Wydziały/Biura UMP, które w 2024 r. wydawały decyzje administracyjne

Wydział/Biuro UMP	Liczba wydanych decyzji
Wydział Spraw Obywatelskich i Uprawnień Komunikacyjnych	205 935
Wydział Podatków i Opłat	182 697
Wydział Działalności Gospodarczej i Rolnictwa	9408
Wydział Urbanistyki i Architektury	3154
Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków	1747
Wydział Finansowy	1520
Wydział Klimatu i Środowiska	1104
Wydział Oświaty	639
Urząd Stanu Cywilnego	543
Wydział Zarządzania Kryzysowego i Bezpieczeństwa	534
Wydział Gospodarki Nieruchomościami	143
Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych	133
Wydział Gospodarki Komunalnej	103
Wydział Sportu	41
Biuro Miejskiego Inżyniera Ruchu	19
Ogółem	407 720

Źródło: UMP

Tabela 18. MJO, które w 2024 r. wydawały decyzje administracyjne

Miejska jednostka organizacyjna	Liczba wydanych decyzji
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie	54 136
Poznańskie Centrum Świadczeń	32 790
Zarząd Dróg Miejskich	9723
Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ	1384
Zarząd Transportu Miejskiego	23
Ogółem	98 056

Źródło: UMP

W 2024 r. wydanych zostało 15 decyzji w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej.