Innowacyjna gospodarka

W Poznaniu do najbardziej innowacyjnych – pod względem wprowadzania nowych produktów i usług – należały przemysły chemiczny, spożywczy i farmaceutyczny. Działalność badawczo-rozwojową (B+R) ukierunkowaną na innowacje w przetwórstwie przemysłowym prowadziły 72 podmioty zatrudniające 0,8 tys. osób (dane za 2020 r.). Działalność B+R z zakresu usług prowadziły 183 podmioty, które zatrudniały blisko 1 tys. osób. Nakłady na działalność B+R we wszystkich branżach gospodarki wyniosły 1,3 mld zł.

W rejestrze REGON zarejestrowanych było 48 tys. firm prowadzących działalność w obszarach inteligentnych specjalizacji regionalnych. Blisko połowę stanowiły firmy nowoczesnych technologii medycznych, ponad 1/5 – firmy specjalizujące się w budownictwie energooszczędnym. W ciągu roku przybyło ponad 2 tys. nowych innowacyjnych firm, najwięcej w ramach specjalizacji: „Rozwój oparty na ICT”, „Rozwój oparty na kulturze” oraz „Nowoczesne technologie medyczne”.

Wielkopolska z Poznaniem była czwartym krajowym centrum startupowym. W regionie działało ponad 200 startupów, czyli co dwunasty w Polsce. Dwie trzecie polskich startupów skupiało działalność na produktach i usługach związanych ze sztuczną inteligencją, uczeniem maszynowym, e-commerce, med-tech, edukacją, business intelligence (analityką biznesową) oraz narzędziami badawczymi.

Poznań został ujęty w międzynarodowym Global Startup Ecosystem Ranking prowadzonym przez StartupBlink, zajmując 4. miejsce w Polsce i 23. w Europie Wschodniej.

Poznańskie startupy mogą korzystać z różnych miejskich instrumentów wsparcia, w tym m.in. z bezpłatnej oferty Miasta obejmującej: przestrzeń do pracy Strefa Pracy Wspólnej „+jeden” oraz organizowanych konferencji, wykładów, szkoleń i webinarów adresowanych do obecnych i przyszłych właścicieli startupów.

Strefa Pracy Wspólnej „+jeden”

Źródło: UMP (fot. +jeden)

W 2022 r. w Poznaniu było zarejestrowanych w rejestrze REGON 11,1 tys. firm sektora kreatywnego, który zgodnie z klasyfikacją GUS-u, obejmuje działalność profesjonalną, naukową i techniczną, a także związaną z informacją i komunikacją, kulturą i rozrywką. W ciągu roku zarejestrowano 771 nowych firm tego sektora.

Działające w Poznaniu firmy sektorów kreatywnych stanowiły 9% podmiotów zarejestrowanych w Poznaniu i zatrudniały 1/5 pracujących. Najwięcej firm sektorów kreatywnych prowadziło działalność w zakresie architektury i inżynierii, badań i analiz technicznych, designu i działalności fotograficznej, a także reklamy i badań opinii publicznej.

W 2022 r. działalność wybranych branż sektorów kreatywnych obejmowała m.in.:

• firmy fintechowe i firmy płatności online: według raportu „Polska Mapa Fintechu” portalu cashless.pl, Poznań jest drugim po Warszawie ośrodkiem firm fintechowych i firm płatności; w mieście mają siedzibę najwięksi integratorzy płatności online, czyli firmy obsługujące szybkie przelewy za pośrednictwem bankowości elektronicznej: PayU, Przelewy24, PayPro, Krajowy Integrator Płatności;
• przemysł gier: w Poznaniu działalność prowadziło ponad 20 studiów produkcji gier komputerowych; specjalistów z zakresu technologii, grafiki i projektowania aplikacji i gier komputerowych kształciły: UAM, Politechnika Poznańska, Uniwersytet Artystyczny, Wyższa Szkoła Bankowa oraz Collegium da Vinci; w mieście działało stowarzyszenie graczy gier wideo Poznańska Gildia Graczy i Pyramida Hub, która m.in. prowadzi cykliczne spotkania środowiska graczy i pracowników gamedev w ramach cyklu „Pog(r)adajmy w Poznaniu”; w 2022 r. odbyła się kolejna edycja największych w Europie Środkowo-Wschodniej targów gier komputerowych i rozrywki multimedialnej PGA Poznań Game Arena z Game Industry Conference z prelekcjami i warsztatami prowadzonymi przez ekspertów gamingu oraz galą zorganizowanego przez Rządowe Centrum Rozwoju Przemysłów Kreatywnych konkursu Central & Eastern European Game Awards adresowanego do producentów gier Indie;

Poznań Game Arena co roku przyciąga tłumy

Źródło: UMP (fot. Piotr Pasieczny)

• firmy IT: w Poznaniu w rejestrze REGON zarejestrowanych było 9 tys. firm z sektora IT, przede wszystkim z branży usług informatycznych; szacuje się, że zatrudniały one ponad 22 tys. osób; w Poznaniu działalność IT prowadziło także 86 centrów IT, ITO, R&D, specjalizujących się w IT oraz posiadających w portfolio procesy IT, zatrudniających 9,5 tys. osób; specjalistów z zakresu IT kształciło 7 szkół wyższych i 9 ponadpodstawowych, w tym 5 największych uczelni publicznych: UAM, Uniwersytet Artystyczny, Uniwersytet Ekonomiczny, Uniwersytet Przyrodniczy i Politechnika Poznańska; studiowało na nich 14 tys. osób; Miasto Poznań, we współpracy z lokalnymi firmami IT, zorganizowało 4. edycję Konferencji Pozitive Technologies oraz 3. edycję konferencji Smart City Wielkopolska & Guests na temat „resilient cities”, czyli miast zdolnych do reagowania i przystosowania się do zachodzących zmian; w mieście odbywały się cykliczne wydarzenia dla środowiska IT, jak m.in.: Agile Open Space, Code for Poznań, DevOps Days, GDG Cloud Poznań, Geek Girls Carrots, JUG Poznań, meet.js Poznań, meet.ml Poznań, PyRa;

Konferencja Smart City Wielkopolska & Guests 2022

Źródło: UMP

• design: specjalistów projektowania i wzornictwa na studiach I lub II stopnia kształciły 4 poznańskie szkoły wyższe: Uniwersytet Artystyczny, Uniwersytet SWPS, Politechnika Poznańska i Uniwersytet Przyrodniczy; pierwsze w Polsce centrum designu i kreatywności Concordia Design zorganizowało dla osób z różnych grup wiekowych warsztaty, festiwale i konferencje związane ze wzornictwem, w tym szkolenia Creativity+Thinking oraz prowadziło innowacyjne projekty finansowane ze środków unijnych skierowane do przedsiębiorców, m.in.: „Dostępny Design projektowanie bez barier”, ALL FOR INNOVATORS, „Concordia Design Accelerator”; w Poznaniu odbyła się kolejna edycja festiwalu Poznań Design Festiwal z hasłem „Dobrostan” oraz biznesowe targi wnętrz Home Decor.

Poznań Design Festiwal

Źródło: UMP (fot. Jan Matusewicz)

Miasto Poznań uczestniczyło w pracach powołanej przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego rady doradczej pn. Wielkopolska Platforma Wodorowa (WPW) – unikalnej w skali kraju platformy wymiany wiedzy w obszarze technologii wodorowych, pozwalającej na integrację środowiska uczestników rynku wodoru w Wielkopolsce. Trwały prace nad powołaniem Wielkopolskiej Doliny Wodorowej. W ramach WPW samorząd województwa realizował 2 unijne projekty ukierunkowane na wykorzystanie wodoru w Wielkopolsce: „Gospodarna 2050 – H2Wielkopolska”, „Budowa systemu wsparcia wysokiej jakości projektów B+R+I, w szczególności rozwijających technologie nisko i zeroemisyjne, ze szczególnym uwzględnieniem wodoru”.

Projekty obejmowały m.in. prace nad „Strategią Rozwoju Wielkopolski Wodorowej do 2030”; współorganizację w Poznaniu pierwszego w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Środkowoeuropejskiego Forum Technologii Wodorowych H2Poland, audyty wodorowe oraz doradztwo ekspertów do spraw technologii i rynku wodorowego dla 20 wielkopolskich małych i średnich przedsiębiorstw (w tym trzech z Poznania), które są zainteresowane włączeniem się w łańcuch dostaw i wartości gospodarki wodorowej, projekt pn. „Szkoła wodorowa” skierowany do wielkopolskich szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych; konkurs pn. „Edukacja Wodorowa”, w którym laureatami zostały także dwie poznańskie szkoły (Technikum Energetyczne i Zespół Szkół Przyrodniczych).

Do największych projektów wodorowych w Poznaniu należały:

• zakup przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. 15 nowoczesnych autobusów miejskich Solaris Urbino 12 hydrogen o napędzie elektrycznym zasilanych wodorem (z prawem opcji zakupu 10 kolejnych autobusów) oraz zawarcie umowy z PKN Orlen na największą w Polsce dostawę i dystrybucję paliwa wodorowego w szacunkowej ilości 1,8 mln kg; PKN Orlen wybuduje w Poznaniu także ogólnodostępną stację tankowania wodoru;

Autobus napędzany wodorem

Źródło: UMP (fot. MPK)

• inauguracja przez firmę H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych projektu wykorzystania wodoru w transporcie kolejowym, który obejmuje:
  • współpracę projektową nad zastosowaniem ogniw wodorowych w pojazdach szynowych (wspólnie z Łukasiewicz – Poznański Instytut Technologiczny oraz Impact Clean Power Technology S.A.);
  • komercyjne wykorzystanie wodoru w transporcie kolejowym (wspólnie z Jastrzębską Spółką Węglową i PKP Cargo).

Innowacyjność w Poznaniu jest wspierana przez klastry i inicjatywy klastrowe znajdujące się na różnym poziomie organizacji. W Poznaniu ma siedzibę stowarzyszenie Wielkopolskie Centrum Klasteringu – platforma klastrowa skupiająca liderów oraz partnerów porozumień klastrowych w regionie. Aktywnie działające porozumienia klastrowe, które mają siedzibę w Poznaniu, to klastry w sektorach usługowych. Są to: Akademia Architekta, Poznański Klaster Energii, Waste Klaster, Wielkopolski Klaster Teleinformatyczny oraz Klaster Turystyczny Szlak Piastowski w Wielkopolsce (ma dwie siedziby: w Poznaniu i Gnieźnie). Działalność innowacyjna w organizacjach klastrowych najczęściej obejmuje uzyskanie wzorów użytkowych i znaków towarowych.