arch. UMP, fot. B. Sudak

W 2017 r. pomoc osobom bezdomnym polegała na zaspokojeniu podstawowych potrzeb życiowych związanych z codziennym funkcjonowaniem oraz zapewnieniu podstawowej opieki zdrowotnej.

Osoby bezdomne

Ośrodki i organizacje działające na rzecz osób bezdomnych

W 2017 r. Miasto Poznań dofinansowało 430 miejsc w 7 ośrodkach dla osób bezdomnych znajdujących się na terenie miasta oraz w 3 ośrodkach zlokalizowanych poza miastem (Błońsko, Gościejewo i Rożnowice). Z miejskich ośrodków skorzystało ok. 1,9 tys. osób bezdomnych, z pozamiejskich 459 osób. Ośrodki prowadzone były przez:

Miasto Poznań – Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 (105 miejsc)
Stowarzyszenie Monar – Schronisko dla Osób Bezdomnych MARKOT w Rożnowicach (99 miejsc), w Gościejewie (75 miejsc); Schronisko dla Osób Bezdomnych ul. Borówki (68 miejsc); Schronisko dla Bezdomnych Kobiet ul. Starołęcka (60 miejsc); Noclegownia dla Osób Bezdomnych ul. Borówki (24 miejsca)
Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu „Mar-Kot” – Schronisko „Mar-Kot” (30 miejsc)
Towarzystwo Brata Alberta – Schronisko św. Brata Alberta (26 miejsc)
Stowarzyszenie dla Osób Bezdomnych Dom Pomocna Dłoń (50 miejsc)
Stowarzyszenie Pogotowie Społeczne (225 miejsc)

W 2017 r. Miasto udzieliło wsparcia prawie 1,4 tys. osobom bezdomnym, w tym zawarto prawie 200 Indywidualnych Programów Wychodzenia z Bezdomności.

W Poznaniu na rzecz osób bezdomnych działają także m.in.:

Caritas Archidiecezji Poznańskiej
Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Urszulanek
Fundacja Miłosierdzie
Fundacja Małe Szczęścia
Fundacja Pro Publico
Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługującym Ubogim Prowincja Poznańska

Najczęściej udzielaną formą pomocy dla osób bezdomnych przez organizacje pozarządowe działające w Poznaniu było prowadzenie noclegowni oraz wydawanie ciepłych posiłków (przynajmniej jednego dziennie) i odzieży.

W 2017 r. Caritas Poznańska zorganizowała na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich Wigilię dla 1,6 tys. osób bezdomnych i ubogich. Fundacja Miłosierdzie wydała wówczas 1,6 tys. paczek żywnościowych.
Pogotowie Społeczne zorganizowało swoim podopiecznym wyjazd na wieczerzę wigilijną do Biskupina, w którym wzięło udział ok. 40 osób.

Fundacja „Małe Szczęścia” prowadziła akcję „Magiczne Święta w Ośrodku Monar Mar-Kot”. Dzieci przebywające w Schronisku Stowarzyszenia Monar uczestniczyły w warsztatach przeprowadzonych w fabryce bombek w Gnieźnie, ponadto Fundacja zakupiła paczki świąteczne oraz zorganizowała Wigilię dla rodzin przebywających w schronisku.

Do najczęstszych przyczyn bezdomności należą:

eksmisja, wymeldowane

konflikty rodzinne, przemoc domowa

uzależnienie

bezrobocie

zadłużenie

niepełnosprawność, zły stan zdrowia

opuszczenie zakładu karnego

opuszczenie placówki opiekuńczo-wychowawczej

Działania na rzecz osób bezdomnych

W 2017 r. w ramach działań na rzecz osób bezdomnych realizowano:

„Program terapeutyczno-wspierający dla osób bezdomnych uzależnionych”, w ramach którego:
- 200 osób skorzystało z zajęć dydaktycznych grupy motywującej z elementami edukacji z zakresu uzależnień
- 154 osoby zmotywowano do podjęcia terapii uzależnień
- 250 osób skorzystało z indywidualnego poradnictwa terapeutycznego
- 62 osoby uczestniczyły w grupie edukacyjnej na temat zdrowego trybu życia i wpływu alkoholu na ogólną kondycję psychofizyczną
projekt „Systemowe rozwiązania w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu w grupie osób bezdomnych”, który polegał na indywidualnych konsultacjach z terapeutą uzależnień, spotkaniach grup edukacyjno-terapeutycznych, odbywaniu konsultacji psychologicznych, spotkaniach z doradcą zawodowym, konsultacjach prawnych i zajęciach z obsługi komputera
projekt „Profilaktyka uzależnień skierowana do grup ryzyka, w szczególności do osób bezdomnych uzależnionych” prowadzony przez Monar, w ramach którego organizowano zajęcia w grupach edukacyjno-terapeutycznych, indywidualne konsultacje psychologiczne, spotkania z doradcami zawodowymi i psychologami
projekt „Profilaktyka uzależnień wśród osób bezdomnych” Fundacji Miłosierdzie, którego celem było zmotywowanie osób uzależnionych do podjęcia leczenia; w ramach projektu prowadzono działania edukacyjne dotyczące uzależnień
program pomocy w budowaniu i utrwalaniu postaw trzeźwościowych osób bezdomnych uzależnionych od alkoholu realizowany przez Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 w Poznaniu
program „Autobus Pomocy” realizowany przez Fundację Pro Publico, Stowarzyszenie Pogotowie Społeczne oraz Stowarzyszenie „Dom Pomocna Dłoń” przy współudziale MOPR, którego celem było udzielenie pomocy osobom bezdomnym pozostającym bez schronienia w Poznaniu w godzinach wieczornych. Pracownicy socjalni udzielali informacji na temat możliwości uzyskania wsparcia z instytucji pomocy społecznej, miejsc wydawania bezpłatnych posiłków i odzieży, a także miejsc, w których można uzyskać podstawową opiekę medyczną i dokonać zabiegów higienicznych. W „Autobusie Pomocy” można było otrzymać też gorący posiłek.

Patrole koczowisk osób bezdomnych

Poznańska policja, straż miejska oraz pracownicy socjalni patrolowali ok. 100 koczowisk na terenie Poznania, w których przebywało ok. 260 osób bezdomnych. W trakcie patroli, funkcjonariusze udzielali informacji na temat schronisk i noclegowni oraz innych punktów pomocy, do placówek skierowano kilka osób bezdomnych.

Badanie liczby osób bezdomnych

W 2017 r. MOPR przy współpracy z wieloma podmiotami i instytucjami prowadził badanie liczby osób bezdomnych przebywających na terenie miasta w celu zebranie informacji na temat miejsc pobytu osób dotkniętych bezdomnością. Umożliwiło to monitorowanie koczowisk w celu przeprowadzenia interwencji ratowników medycznych (w przypadku osób chorych) oraz sporządzenie „Mapy Bezdomności”. W czasie badania, w lutym, w Poznaniu przebywało ponad 1 tys. osób bezdomnych, w tym 80% stanowili mężczyźni. W pustostanach, domkach i altanach działkowych przebywały 223 osoby, 91 osób znajdowało się w miejscach niezamieszkałych jak: dworce, ulice, altany śmietnikowe, natomiast pozostała część osób pozostawała w placówkach przeznaczonych dla osób bezdomnych.

Działania na rzecz najuboższych i zagrożonych wykluczeniem

Działania na rzecz zagrożonych przemocą w rodzinie

W 2017 r. realizowano następujące projekty:

„Miejski Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie miasta Poznania w latach 2011-2020”, w ramach którego 2,4 tys. osób zostało objętych działaniami profilaktycznymi i edukacyjnymi w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zwiększono dostępność do kompleksowej pomocy ofiarom przemocy domowej oraz kompetencje pracowników służb realizujących zadania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie
projekt „Asystentura rodziny” , w wyniku którego 263 rodziny uzyskały wsparcie w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
projekt „Poradnictwo specjalistyczne i terapia”, którym objęto 261 rodzin
projekt „Akademia Lidera Klasowego”, w którym uczestniczyło 69 dzieci z 6 szkół podstawowych.

Spółdzielnia Socjalna „Poznanianka”

Założona z inicjatywy Miasta Poznania i Województwa Wielkopolskiego Spółdzielnia Socjalna „Poznanianka” pomaga osobom zadłużonym w opłatach za czynsz w mieszkaniach komunalnych oraz osobom pozostałym długotrwale bez zatrudnienia. „Poznanianka” zatrudniła 13 osób na umowę o pracę oraz 9 osób na umowę zlecenie, wykonywała zlecenia na rzecz podmiotów miejskich oraz przedsiębiorców prywatnych, m.in.: Zarządu Transportu Miejskiego, Zarządu Zieleni Miejskiej, Zarządu Dróg Miejskich oraz Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej.

Działania na rzecz aktywizacji i integracji społecznej

W 2017 r. w ramach działań mających na celu aktywizację i integrację społeczną Miasto Poznań realizowało następujące programy i projekty:

program „Aktywny Samorząd”, którego celem jest wyeliminowanie barier ograniczających uczestnictwo w życiu społecznym, zawodowym oraz dostęp do edukacji; z programu skorzystało 459 osób
projekt „Usługi społeczne dla mieszkańców Poznania” dofinansowany ze środków unijnych, którego celem było ułatwienie dostępu mieszkańcom niesamodzielnym i z niepełnosprawnością do usług świadczonych w interesie ogólnym, w lokalnej społeczności oraz ich opiekunów faktycznych, poprzez m.in. zwiększenie liczby miejsc świadczenia usług asystenckich i opiekuńczych, wdrożenie działań projakościowych w systemie usług społecznych, opiekuńczych i domowych, w tym utworzenie miejsca pobytu krótkookresowego dla osób z niepełnosprawnościami w zastępstwie ich opiekunów faktycznych; docelowo adresatami projektu ma być ponad 1,1 tys. osób
projekt „Feniks”, który ma na celu zmniejszenie skali zagrożenia ubóstwem i wykluczeniem społecznym 1,5 tys. osób mieszkających w Poznaniu, w tym osób z niepełnosprawnościami, poprzez m.in. zwiększenie szans na podjęcie stałego i stabilnego zatrudnienia.

Pomoc dla społeczności romskiej

MOPR prowadził działania na rzecz integracji społeczności romskiej przebywającej w Poznaniu, m.in. przy współudziale społeczności lokalnej prowadzono akcję proekologiczną uporządkowania terenu ogrodu działkowego przy ul. Lechickiej mającą na celu poprawę warunków bytowych społeczności romskiej i pozyskanie jej zaufanie w stosunku do działań prowadzonych przez poznańskie instytucje świadczące pomoc społeczną. Romom zamieszkującym koczowisko przy ul. Lechickiej zrefundowano szczepienia ochronne przeciwko odrze, śwince i różyczce oraz objęto ich opieką medyczną w ramach Mobilnego Punktu Pomocy Medycznej.

Pomoc dla repatriantów i uchodźców

Pomoc dla uchodźców w postaci wypłaty świadczeń na utrzymanie oraz naukę języka polskiego udzielono 1 osobie posiadającej status uchodźcy oraz 1 osobie objętej ochroną uzupełniającą.

W 2017 r. kontynuowano pomoc dla 8 rodzin z Mariupola na Ukrainie, w zakresie:

pomocy socjalnej i finansowej
załatwianiu spraw urzędowych związanych ze składaniem wniosków o świadczenia rodzinne i dodatki mieszkaniowe
składaniu deklaracji podatkowych
poradnictwa z zakresu rynku pracy
kwestii zabezpieczenia sytuacji zdrowotnej
pomocy edukacyjnej dla dzieci i młodzieży.

W efekcie tych działań w 2017 r. usamodzielniło się 5 rodzin, pozostałe nadal otrzymują wsparcie Miasta.